Luviler

H.Craig Melchert , J. D. Hawkins , Manfred Hutter

M.Ö. üçüncü bin yılın sonu itibarıyla, Anadolu nüfusları Hint- Avrupa dillerini konuşan üç grubu içeriyordu. Orta ve doğu Anadolu’nun kimi bölümleri, (modern) Kızılırmak nehrinin (Hitit Marassantiya, Klasik Halys) güney kıyısının tam güneyinde kalan Neşa (Kaneş) kentinden sonra Nesice olarak adlandırılan dili konuşanlarca işgal edilmişti. Dile verilen isim Hitit öncesi Asur Kolonisi döneminde Anadolu’nun doğu yarısının büyük bir bölümüne yayılmakta olan bir imparatorluğun çekirdeği haline gelen kentteki önemli Hint- Avrupa varlığına işaret etmektedir. Daha sonra Nesice, en azından ilk yıllarında, krallığın politik ve toplumsal yapısında, Hint- Avrupalı Nesice dili konuşanların hâkimiyetine değilse bile, muhtemel varlığına işaret ederek, Hitit krallığının resmi dili haline geldi. Palalar isimli ikinci Hint- Avrupa grubu, daha sonra Paphlagonia olarak bilinen bölgedeki Hatti yurdunun kuzeybatısında yer alıyordu. Batı ve güney Anadolu’da ise üçüncü bir Hint- Avrupa grubu mevcuttu. Bunlara Luviler deniliyordu. Luvice konuşan toplumların birden çok etnik yapıya mensup oldukları konusunda şüphe edilemez. Aynı şey Luvice konuşan nüfusun kendisi için de geçerlidir... Luvice’nin batı, orta güney ve güney doğu Anadolu’nun geniş kesimlerinde konuşulduğuna dair ayrıntılı kanıtlar mevcuttur... Luvice’nin Eski Hitit döneminde Kizzuwatna’da var olduğu ve orada birkaç yüzyıl kaldığı kesin gibidir. Luvice’nin ne zaman ve ne derecede bugünkü Suriye topraklarına konuşulan bir dil olarak nüfuz ettiği tartışmalıdır. Hitit İmparatorluğu’nun on üçüncü yüzyılın sonundaki çöküşünün ardından beş yüzyıl boyunca Luvice’nin varlığını sürdürmüş olması kuvvetle muhtemeldir.