Kültepe'de Akad İmparatorluğu'nun Sonunu Getiren Kuraklık Araştırılacak

Kültepe'de Akad İmparatorluğu'nun Sonunu Getiren Kuraklık Araştırılacak

Anadolu'nun en büyük ören yerlerinden biri olan Kültepe Kaniş/Karum Höyüğü'nde bu yıl gerçekleştirilecek kazılarda, Akad İmparatorluğu'nun çöküşüne neden olduğu belirtilen kuraklığın Anadolu'nun kuzeyine etkileri incelenecek.

Kayseri-Sivas kara yolunun 20. kilometresinde yer alan ve Anadolu insanının yazıyla tanıştığı Kültepe'de 1948'den beri süren arkeolojik kazılar, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu başkanlığında devam ediyor.

Kulakoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geniş bir ekiple ve farklı üniversitelerden gelen heyetlerle çalışmalar yürüttüklerini belirtti. Bu yılki kazı heyetinde, Akad İmparatorluğu'nun sonuna dair araştırmalar yapan Yale Üniversitesi'nden Prof. Dr. Harvey Weiss'in de bulunduğunu bildirdi.

Weiss'in, Akad İmparatorluğu'nun çöküşünü "mega kuraklığa" bağladığını ifade eden Kulakoğlu, Kültepe'de de bu kuraklığın izlerini araştıracaklarını söyledi. "Weiss, özellikle Akdeniz'in doğusunda, Anadolu'nun güneyinde, Toros Dağları'nın güneyinden Irak'a kadar uzanan bölgede ciddi bir kuraklığın bu imparatorluğun yıkılmasına ve büyük göçlere neden olduğunu söylüyor. Bu yıl, 4 bin 200 yıl öncesinde Anadolu'nun, Toros Dağları'nın güneyinde yaşanan bu kuraklığın, kuzeyde de olup olmadığını araştıracağız. Bu çok önemli bir soru. Bizim yaptığımız çalışmalarda da Kültepe'deki Erken Tunç Çağı dönemine ait büyük anıtsal yapıların yıkılışı tam bu döneme denk geliyor." dedi.

Akad İmparatorluğu'nun, Mısır'dan Afganistan'a, İran'dan Ege'ye kadar uzanan bölgede hüküm süren en büyük krallıklardan biri olduğuna dikkat çeken Kulakoğlu, "Bu kadar geniş bir bölgeye hükmetmiş bir imparatorluk yıkılıyor. Ortada bir savaş izi yok, herhangi bir yıkım izi de görmüyoruz. İklim değişiklikleri başlıyor, Akdeniz'den gelen bulutların yön değiştirmesi, suyun azalması, insanların şehirleri terk etmek zorunda kalması, dağlara çekilmesi gibi olgular sonucunda bu büyük imparatorluk yıkılıyor. Bu bir döngüdür, belirli dönemlerde eski çağ dünyasında bunu takip edebiliyoruz." şeklinde konuştu.

Kulakoğlu, Weiss'in çalıştığı bölgedeki yapıların yok olmasıyla Akad İmparatorluğu'nun tarih sahnesinden çekilmesinin aynı döneme denk geldiğine değinerek, "Sadece o arkeolojik kazılarla değil, Suriye'den Anadolu'ya kadar olan bölgede yapılan paleocoğrafya araştırmalarında tespit edilen sonuçlar Harvey Weiss'in söylediklerini doğruluyor. Arkeoloji literatüründe Akad İmparatorluğu'nun yıkılışını iklim değişikliğine bağlıyoruz. Akadlar'ın güneyde yıkılması gibi kuzeyde, yani Toros Dağları'nın kuzeyinde de benzer bir durumun söz konusu olup olmadığını, kuraklık varsa bunu tespit etmek istiyoruz." dedi.

Kültepe'de 2023'teki kazılarda bulunan zeytin çekirdeklerine değinen Kulakoğlu, bunun 4 bin 200 yıl önce bölgede zeytin yetiştirilebilecek ılıman bir iklimin varlığını gösterdiğini ve iklim koşullarının zamanla değiştiğini belirtti.

Bu yıl ayrıca Erken Tunç Çağı'na, yani günümüzden 5 bin yıl öncesine ait Anadolu'daki yaşam tarzını anlamak için de kazılar yapılacağını kaydeden Kulakoğlu, İtalya'dan gelecek bir ekibin de Anadolu'da yazının ilk kullanıldığı Kültepe'de hüküm süren Asurlular üzerine çalışacağını söyledi.

Kaynak: AA

Arkeolojiye dair daha fazla içerik için Arkhe Arkeoloji Dergisi, Arkhe Konsept ve Arkhe Kitap bölümlerini ziyaret etmeyi unutmayın.