Roma Egemenliğinde Bıthynia

Toplum, Ekonomi ve Din Bir Roma Eyaletinde Gelişim-Değişim Süreci

Yazar: ONUR SADIK KARAKUŞ

Bithynia bölgesi, Helenistik Dönem'den Bizans (Doğu Roma) egemenliğinin sonuna kadarki süreçte ve hatta Osmanlı Devleti'nin yönetiminde dahi genellikle merkezi bir konumda bulunan, buna karşın asli gelişimini Roma Dönemi'nde gösteren bir coğrafyadır. Bu bölge, Roma Cumhuriyeti’ne miras kalma sürecinden Iulius-Claudius hanedanı sonuna kadarki dönemde yasadışı uygulamaların görüldüğü ve yerel çekişmeler nedeniyle sorunlar yaşanan bir bölge olarak dikkat çekmiştir. Flavius Hanedanı ile birlikte Roma İmparatorluğu’na entegre olmaya başlayan bölge, zamanla jeopolitik ve ekonomik önemini artırmaya başlamış ve Nikomedeia, Nikaia, Kalkhedon, Prusias ad Hypium gibi kentleriyle nüfus, zenginlik ve eğitim yönünden Anadolu’nun başlıca eyaletleri arasında yer almıştır. 

Günümüzde genel olarak Doğu Marmara ve Batı Karadeniz bölgeleri şeklinde tanımlanan bu topraklar, MS. II. ve IV. yüzyıllar arasında kentsel, kültürel ve dinsel anlamda önemli gelişme ve dönüşümler göstermiş ve bölgeler üstü bir önem kazanmıştır. Bu çalışmada söz konusu tarihsel aralık temelinde Bithynia kentlerindeki toplum, ekonomi ve kültür unsurları çeşitli yönleriyle ele alınmış ve insan merkezli bir görünüm sunulmuştur. Antik kaynaklar, sikkeler ve epigrafik belgelerden yoğun şekilde yararlanılan bu kitapta, Roma etkisiyle birlikte zenginleşen yerel güçlerden Bithynialı çeşitli yazar ve hatiplerin yaşamı ve bölge için önemine, yerel ve bölgesel mesleklerden dinsel değişim ve dönüşümlere kadar sosyo-ekonomik ve kamusal yapıya dair değerli bilgiler ve yeni öneriler sunulmuştur.