Zeugma Mozaik Müzesi'nde sergilenen Daidalos Mozaiği

 Zeugma Mozaik Müzesi'nde sergilenen Daidalos Mozaiği

Eser, Zeugma Antik Kenti Poseidon Villası'na ait yemek salonun taban mozaiğidir. Diktörtgen bir pano şeklindeki mozaikte Daidalos'un yaptığı işler tasvir edilmiştir. 
Eser, 1999 yılında Gaziantep Arkeoloji Müzesi başkanlığında ve Nantes Üniversitesi'nin de katılımıyla yürütülen kurtarma kazısında ortaya çıkarılmıştır. 

Dört mitolojik öykünün anlatıldığı mozaikte bulunan figürler soldan sağa; Pasiphae, kızı Ariadne, Daidalos'la sohbet eden Tropos ve ahşap yontan İkaros'tur. Sağ alt köşede ise Minos boğasının kesik başına ok tutan Eros tasviri vardır. Sağ üst köşede Labyrinthos sarayı görülmektedir. Mozaik, yaklaşık 4,5 metrekarelik bir alanı kaplamaktadır.

Mozaikte yer alan dört mitolojik öykü;

Minos Boğası:
Pasiphae tanrı Helios ve Perseis'in kızı, Girit kralı Minos'un karısıdır. Poseidon tarafından Minos'a kurban edilmesi için gönderilen beyaz boğaya aşık olur ve boğayla birlikte olabilmek için tahtadan bir inek heykeli yaptırıp bu heykelin içine saklanır. Hamile kalıp Minos boğasını doğurur. Minos boğası insan bedenine sahip boğa başlı mitolojik bir yaratıktır. Pasiphae, bu yaratığı öldürmek isteyen Girit kralı Minos'a engel olur ve onunla gün ışığı görmeyeceği bir yerde hapsedilmesi konusunda anlaşır. 
Bunun için Daidalos'tan Labyrinthos Sarayı'nı yapması istenir. Bu saraya hapsedilen Minos boğasına her yıl 7 genç kız ve 7 genç erkek kurban olarak verilir. Atina kralının oğlu olan Theseus Girit'e Minos boğasını öldürmek için geldiğinde Pasiphae'nin kızı Ariadne Theseus'a aşık olur. Minos boğasının bulunduğu labirentte kaybolmaması için Ariadne Theseus'a bir ip verir. Theseus boğayı öldürdükten sonra labirentten çıkış yolunu bu iplik sayesinde bulur. Sonrasında Ariadne'yi kaçırır ve Naksos Adadı'na götürür.

İlk Uçan Kişilerin Öyküsü:
Ariadne ve Theseus'a labirentten çıkmak için ip fikrini veren kişinin lanirenti yapan Daidalos olduğu anlayan kral Minos bu duruma öfkelenmiş ve Daidalos ile oğlu İkaros'u labirente kapatmıştır. Daidalos, kuşların pencere önüne bıraktıkları tüyleri ve arı peteklerini kullanarak oğluna ve kendine birer çift kanat yapmış, uçarak labirentten kurtulmuşlardır. Daidalos oğluna yüksekten uçmamasını, güneş ışıklarından uzak durmasını tembihlemiştir. Ancak ikaros uçmaya başladıktan bir süre sonra bunu unutmuş ve yükseldikçe yükselmiştir. Güneş tanrısı Helios onun kanatlarını tutan balmumunu eritmiş, ikaros denize düşmüş ve boğulmuştur. 

Testerenin İcat Edilmesi:
Daidalos mimar, heykeltıraş ve pek çok mekanik araç yapan bir insandır. Atina'da yeğeni Talos ile birlikte çalışırlar. Talos, ölmüş bir yılanın dişlerinden esinlenerek testereyi icat etmiş bunu kıskanan Daidalos çırağını akropolden aşağı atıp öldürmüştür. Bu olay sonucunda Areopagas mahkemesi Daidalos'u sürgüne mahkum etmiştir. Mozaik panoda da Daidalos'un elinde bir testere görülmektedir.

Hırsız Mimarlar:
Trohonios, bir mimar ve heykeltıraştır. Boiotia kralı hazinesini saklamak için bir başka mimar olan Agamedes ile birlikte Trophonios'tan sağlam bir yapı istemiştir. Para hırsına kapılan bu iki mimar bu yapıyı bir taşını oynatarak kolaylıkla girip çıkabilecekleri şekilde tasarlarlar. Geceleri hazine odasına girerek hırsızlık yaparlarmış. Gün geçtikçe varlığının azaldığını farkeden kral, Girit'in ünlü mimarı Daidalos'u çağırtır. Birlikte bir tuzak kurarlar. Hırsızları yakalayacakken Trophonios, Agamedes'in kafasını kesip kaçmayı başarmıştır. Mozaikte Daidalos'un Boiotia'ya gelmesi ve Trophonios ile sohbet etmesi tasvir edilmiştir.

Arkeolojiye dair daha fazla içerik için Arkhe Arkeoloji Dergisi, Arkhe Konsept ve Arkhe Kitap bölümlerini ziyaret etmeyi unutmayın